CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA TRANSISTOR
CẤU
TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA TRASISTOR
Đối
với tất các các kỹ thuật viên điện tử đều biết tầm quan trọng của trasisitor
trong các mạch điện tử, bất cứ một bo mạch nào chúng ta cũng hay gặp trasitor
hoạc trasitor được tích hợp trong các IC vì vậy việc nắm bắt được cấu tạo và
nguyên lý hoạt động của chúng giúp cho chúng ta có thể thiết kế mạch, hoạc sửa
chữa các thiết bị điện tử. Trasistor hay còn gọi là bóng bán
dẫn.
Cấu
tạo: Trasistor
được cấu tạo từ 3 lớp bán dẫn để hình thành hai mối tiếp giáp P – N. Khi chúng
ta ghép PNP ta được trasitor thuận còn khi ghieps NPN ta được transistor ngược.
Trasistor có thể tương đương với hai diode đấu ngược
nhau.

Cấu
tạo trasistor
+
Ba lớp bán dẫn được nối với nhau thành 3 cực, lớp giữa là cực B ( cực gốc) hay
còn gọi là Base đây là lớp rất mỏng có nồng độ tạp chất
thấp.
+
Lớp bên trái là cực E ( Emitter) hay còn gọi là cực
phát
+
Lớp bên phải là cực C ( Collector) hay còn gọi là cực
thu
+
Ở hai vùng bán dẫn E và C sẽ cùng loại bán dẫn ( N hoạc P) nhưng sẽ khác nhau về
kích thước và nồng độ tạp chất nên có thể chuyển đổi cho nhau
được.
Nguyên
tắc hoạt
động:

Mạch
khảo sát về nguyên tắc hoạt động của Trasistor NPN
+
Hoạt động của transistor
NPN:
Khi
ta cấp nguồn UCE vào 2 cực C và E trong đó ( + ) nguồn
vào cực C,(-) nguồn vào cực
E.
Cấp
nguồn một chiều UBE đi qua công tắc và trở hạn dòng vào
hai cực B và E, trong đó cực (+) vào chân B, cực (-) vào chân
E.
Khi
công tắc mở , mặc dù cực C và E đã được cấp điện nhưng vẫn không có dòng điện
chạy qua môi CE( lúc này dòng
IC = 0).
Khi
công tắc đóng, mối P – N được phân cực thuận do đó có một dòng điện chạy từ (+)
nguồn UBE qua công tắc, qua R qua mối BE về cực (-) tạo
thành dòng IB. Ngay khi dòng IB xuất hiện lập
tức cũng có dòng IC chạy qua mối CE làm bóng đèn phát
sáng, và dòng ICmạnh gấp nhiều lần dòng
IB.
Như
vậy rõ ràng dòng IC hoàn toàn phụ thuộc vào dòng
IB.
Giải
thích: Khi có điện áp UCE nhưng các điện tử và lỗ trống
không thể vượt qua mối tiếp giáp P-N để tạo thành dòng điện, khi xuất hiện dòng
IBE do lớp bán dẫn P tại cực B rất mỏng và nông độ pha
tạp thấp, vì vậy số điện tử tự do từ lớp bán dẫn N ( cực E) vượt qua tiếp giáp
sang lớp bán dẫn P( cực B) lớn hơn số lượng lỗ trống rất nhiều, một phần nhỏ
trong số các điện tử có thể vào lỗ trống tạo thành dòng
IB còn phần lớn số điện tử bị hút về phía cực C dưới tác
dụng của điện áp UCE tạo thành ICEchạy qua
transistor.
+
Hoạt động của transistor PNP hoàn toàn tương tự nhưng cực tính của các nguồn
điện UCE vầ UBE ngược lại. Dòng
IC đi từ E sang C còn dòng IB đi
từ E sang
B.
*Ký
hiệu và hình
dáng

Ký
hiệu của transistor ngược NPN bên trái, trasistor thuận bên phải
PNP
*Ký
hiệu trên thân
trasistor.
Trasistor
thì có nhiều nước sản xuất nhưng chúng ta hay bắt gặp và sử dụng trasistor của
Nhật, Mỹ, và Trung quốc.
+
Trasistor do nhật sản xuất trên thân có ký hiệu chữ in hoa A...., B...., C....,
D....
Ví dụ
A564, B546, D353, C5644, nhìn kỹ hiệu này ta sẽ biết A và B là trasistor thuận,
còn C và D là trasistor ngược.
+
Trasistor do Mỹ sản xuất thường ký hiệu 2N....
+
Trasistror do trung quốc sản suất bắt đầu bằng số 3 tiếp theo là 2 chữ cái, chữ
cái thứ nhất nếu là A, B thì là trasistror thuận. C, D là transistor ngược. Chữ
cái thứ 2 cho biết đặc điểm X và P là bóng âm tần, A, G là bóng cao tần. Các số
về sau chỉ thứ tự sản phẩm.
CẤU
TẠO VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG CỦA
TRASISTOR
Đối
với tất các các kỹ thuật viên điện tử đều biết tầm quan trọng của trasisitor
trong các mạch điện tử, bất cứ một bo mạch nào chúng ta cũng hay gặp trasitor
hoạc trasitor được tích hợp trong các IC vì vậy việc nắm bắt được cấu tạo và
nguyên lý hoạt động của chúng giúp cho chúng ta có thể thiết kế mạch, hoạc sửa
chữa các thiết bị điện tử. Trasistor hay còn gọi là bóng bán
dẫn.
Cấu
tạo: Trasistor
được cấu tạo từ 3 lớp bán dẫn để hình thành hai mối tiếp giáp P – N. Khi chúng
ta ghép PNP ta được trasitor thuận còn khi ghieps NPN ta được transistor ngược.
Trasistor có thể tương đương với hai diode đấu ngược
nhau.

Cấu
tạo trasistor
+
Ba lớp bán dẫn được nối với nhau thành 3 cực, lớp giữa là cực B ( cực gốc) hay
còn gọi là Base đây là lớp rất mỏng có nồng độ tạp chất
thấp.
+
Lớp bên trái là cực E ( Emitter) hay còn gọi là cực
phát
+
Lớp bên phải là cực C ( Collector) hay còn gọi là cực
thu
+
Ở hai vùng bán dẫn E và C sẽ cùng loại bán dẫn ( N hoạc P) nhưng sẽ khác nhau về
kích thước và nồng độ tạp chất nên có thể chuyển đổi cho nhau
được.
Nguyên
tắc hoạt
động:

Mạch
khảo sát về nguyên tắc hoạt động của Trasistor NPN
+
Hoạt động của transistor
NPN:
Khi
ta cấp nguồn UCE vào 2 cực C và E trong đó ( + ) nguồn
vào cực C,(-) nguồn vào cực
E.
Cấp
nguồn một chiều UBE đi qua công tắc và trở hạn dòng vào
hai cực B và E, trong đó cực (+) vào chân B, cực (-) vào chân
E.
Khi
công tắc mở , mặc dù cực C và E đã được cấp điện nhưng vẫn không có dòng điện
chạy qua môi CE( lúc này dòng
IC = 0).
Khi
công tắc đóng, mối P – N được phân cực thuận do đó có một dòng điện chạy từ (+)
nguồn UBE qua công tắc, qua R qua mối BE về cực (-) tạo
thành dòng IB. Ngay khi dòng IB xuất hiện lập
tức cũng có dòng IC chạy qua mối CE làm bóng đèn phát
sáng, và dòng ICmạnh gấp nhiều lần dòng
IB.
Như
vậy rõ ràng dòng IC hoàn toàn phụ thuộc vào dòng
IB.
Giải
thích: Khi có điện áp UCE nhưng các điện tử và lỗ trống
không thể vượt qua mối tiếp giáp P-N để tạo thành dòng điện, khi xuất hiện dòng
IBE do lớp bán dẫn P tại cực B rất mỏng và nông độ pha
tạp thấp, vì vậy số điện tử tự do từ lớp bán dẫn N ( cực E) vượt qua tiếp giáp
sang lớp bán dẫn P( cực B) lớn hơn số lượng lỗ trống rất nhiều, một phần nhỏ
trong số các điện tử có thể vào lỗ trống tạo thành dòng
IB còn phần lớn số điện tử bị hút về phía cực C dưới tác
dụng của điện áp UCE tạo thành ICEchạy qua
transistor.
+
Hoạt động của transistor PNP hoàn toàn tương tự nhưng cực tính của các nguồn
điện UCE vầ UBE ngược lại. Dòng
IC đi từ E sang C còn dòng IB đi
từ E sang
B.
*Ký
hiệu và hình
dáng

Ký
hiệu của transistor ngược NPN bên trái, trasistor thuận bên phải
PNP
*Ký
hiệu trên thân
trasistor.
Trasistor
thì có nhiều nước sản xuất nhưng chúng ta hay bắt gặp và sử dụng trasistor của
Nhật, Mỹ, và Trung quốc.
+
Trasistor do nhật sản xuất trên thân có ký hiệu chữ in hoa A...., B...., C....,
D....
Ví dụ
A564, B546, D353, C5644, nhìn kỹ hiệu này ta sẽ biết A và B là trasistor thuận,
còn C và D là trasistor ngược.
+
Trasistor do Mỹ sản xuất thường ký hiệu 2N....
+
Trasistror do trung quốc sản suất bắt đầu bằng số 3 tiếp theo là 2 chữ cái, chữ
cái thứ nhất nếu là A, B thì là trasistror thuận. C, D là transistor ngược. Chữ
cái thứ 2 cho biết đặc điểm X và P là bóng âm tần, A, G là bóng cao tần. Các số
về sau chỉ thứ tự sản phẩm.
Tags:
điện tử cơ bản
0 nhận xét